Στο παρόν άρθρο παραθέτουμε την τοποθέτηση των Διαιτολόγων του Καναδά (Academy of Nutrition & Dietetics) και του Αμερικάνικου Κολεγίου Αθλητριατρικής (American College of Sports Medicine) σχετικά με την σημαντικότητα της διατροφής στην αθλητική απόδοση και αποκατάσταση. Οι παραπάνω οργανισμοί είναι πρωτοπόροι στον χώρο της αθλητικής διατροφής και παρέχουν συστάσεις για τον κατάλληλο τύπο, την ποσότητα, τον χρονισμό πρόσληψης τροφίμων και υγρών αλλά και συμπληρωμάτων διατροφής με σκοπό την προώθηση της υγείας και της απόδοσης σε διαφορετικές συνθήκες άσκησης και υψηλού επιπέδου αθλητισμού.
Η παρούσα έρευνα (position paper) πάνω στην οποία στηρίζεται το άρθρο έχει να κάνει με μία συστηματική ανασκόπηση μελετών/βιβλιογραφίας με την χρήση πληροφοριών από το Evidence Analysis Library (EAL) της ακαδημίας Διαιτολόγων – Διατροφολόγων. Από τους τελευταίους έχει πραγματοποιηθεί και καθοδήγηση για να βοηθήσει άλλους Διαιτολόγους και επιστήμονες υγείας η οποία είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη.
Παρακάτω παρατίθεται οι ερωτήσεις προερχόμενες από την EAL και οι σχετικές απαντήσεις. Αναγράφεται και η βαθμολόγηση με βάση την ποιότητα και αξιοπιστία των επιστημονικών δεδομένων.
Grade I: Good
Grade II : Fair
Grade III : Limited
Grade IV : Expert Opinio Only
Grade V: Not Assignable
1. Επίδραση του Αρνητικού Ενεργειακού Ισοζυγίου στην Απόδοση Ενηλίκων Αθλητών
-
Ορισμένες μελέτες (3 από 6) δεν έδειξαν αρνητική επίδραση στην απόδοση ακόμη και όταν υπήρξε μείωση του σωματικού βάρους (έως και 5,8%) σε διάστημα 30 ημερών.
-
Σε άλλες μελέτες, παρατηρήθηκε μείωση τόσο της αντοχής όσο και της ισχύος, ιδίως όταν η απώλεια βάρους ήταν ταχύτερη (1,4% σωματικού βάρους).
-
Αντίθετα, πιο σταδιακή απώλεια (π.χ. 0,7%) συσχετίστηκε με μικρότερες επιπτώσεις.
-
Σε μία περίπτωση, η αυθαίρετη μείωση της πρόσληψης ενέργειας οδήγησε σε μείωση ορμονικών επιπέδων.
-
Αξιολόγηση ποιότητας στοιχείων: Μέτρια (Grade II)
2. Ενεργειακές και Μακροθρεπτικές Ανάγκες για Αύξηση Μυϊκής Μάζας
-
Η επαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης βοηθά στη διατήρηση της μυϊκής μάζας ακόμη και όταν υπάρχει ενεργειακό έλλειμμα.
-
Όταν η απώλεια βάρους είναι αργή ή όταν καλύπτονται οι ενεργειακές ανάγκες, μπορεί να υπάρξει αύξηση της άλιπης μάζας σώματος.
-
Αξιολόγηση ποιότητας στοιχείων: Περιορισμένη (Grade III)
3. Κατανάλωση Υδατανθράκων και Μεταβολική Απόκριση κατά την Ανάρρωση
-
Τα διαθέσιμα δεδομένα δεν δείχνουν σαφή οφέλη από την κατανάλωση υδατανθράκων κατά ή μετά την άσκηση αναφορικά με την μεταβολική απόκριση σε υδατάνθρακες ή πρωτεΐνες.
-
Αξιολόγηση: Περιορισμένη (Grade III)
4. Υδατάνθρακες και Επιδόσεις κατά την Ανάκαμψη
-
Δεν καταγράφηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στην αθλητική απόδοση όταν οι αθλητές κατανάλωναν υδατάνθρακες μετά από άσκηση αντοχής.
-
Αξιολόγηση: Περιορισμένη (Grade III)
5. Συνδυασμός Υδατανθράκων και Πρωτεΐνης: Επίδραση στη Μεταβολική Απόκριση
-
Η ταυτόχρονη κατανάλωση υδατανθράκων και πρωτεΐνης μετά την άσκηση δεν αύξησε τον ρυθμό σύνθεσης γλυκογόνου σε σχέση με την κατανάλωση μόνο υδατανθράκων.
-
Παρόλα αυτά, παρατηρήθηκε βελτίωση στο καθαρό ισοζύγιο πρωτεΐνης.
-
Δεν διαπιστώθηκε σαφής επίδραση στα επίπεδα της κινάσης της κρεατίνης ή στον μυϊκό πόνο.
-
Αξιολόγηση: Καλή (Grade I)
6. Συνδυασμός Υδατανθράκων και Πρωτεΐνης: Επιδράσεις στην Απόδοση
-
Η λήψη υδατανθράκων με πρωτεΐνη μετά την άσκηση δεν φάνηκε να επηρεάζει σημαντικά τη δύναμη ή την εκρηκτική ισχύ σε επόμενες προπονήσεις.
-
Αξιολόγηση: Μέτρια (Grade II)
7. Πρωτεΐνη και Απόδοση Ανάρρωσης
-
Η πρόσληψη πρωτεΐνης μετά την άσκηση φάνηκε να επιταχύνει την αποκατάσταση της δύναμης και της ισχύος, ειδικά κατά την περίοδο μυϊκού πόνου.
-
Επίσης, συνέβαλε στη δυνατότητα εκτέλεσης περισσότερων επαναλήψεων σε επόμενες συνεδρίες αντίστασης.
-
Αξιολόγηση: Μέτρια (Grade II)
8. Πρωτεΐνη και Μεταβολική Απόκριση Κατά την Ανάρρωση
-
Η κατανάλωση 20–30g πρωτεΐνης (ή 10g απαραίτητων αμινοξέων) είτε κατά τη διάρκεια είτε μετά την άσκηση ενίσχυσε τη σύνθεση πρωτεϊνών και τη θετική ισορροπία αζώτου.
-
Αξιολόγηση: Καλή (Grade I)
9. Ιδανικοί Συνδυασμοί Υδατανθράκων για Οξείδωση Κατά την Άσκηση
-
Η κατανάλωση γλυκόζης ή συνδυασμού γλυκόζης + φρουκτόζης αύξησε την οξείδωση υδατανθράκων σε σχέση με το νερό.
-
Δεν διαπιστώθηκε υπεροχή ενός μείγματος υδατανθράκων έναντι άλλου, εκτός από μία μελέτη που έδειξε ότι το μείγμα γλυκόζης + φρουκτόζης παρείχε υψηλότερη εξωγενή οξείδωση.
-
Αξιολόγηση: Περιορισμένη (Grade III)
10. Προπόνηση με Περιορισμένη Διαθεσιμότητα Υδατανθράκων
-
Αν και προπονήσεις με χαμηλά επίπεδα υδατανθράκων μπορεί να προκαλέσουν κάποιες μεταβολικές προσαρμογές, δεν φάνηκε να προσφέρουν πλεονεκτήματα στην απόδοση.
-
Αντιθέτως, σε αρκετές περιπτώσεις μείωσαν την ένταση και διάρκεια της προπόνησης.
-
Αξιολόγηση: Μέτρια (Grade II)
11. Γλυκαιμικός Δείκτης και Απόδοση
-
Στις περισσότερες μελέτες, δεν παρατηρήθηκε διαφορά στην απόδοση ή στη μεταβολική απόκριση όταν συγκρίθηκαν γεύματα με υψηλό ή χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, εφόσον η ποσότητα υδατανθράκων και ενέργειας ήταν η ίδια.
-
Αξιολόγηση: Καλή (Grade I)
