Είχε κουραστεί να μην καταλαβαίνει και να νιώθει αυτή τη σύγχυση. Δεν μπορούσε να την περιγράψει. Μια αδιαθεσία, μια δυσκολία στην αναπνοή και μια αστάθεια με τη μορφή ζάλης τον έπιανε σε άσχετους χρόνους μέσα στη μέρα. Ψυχοσωματικό, είπαν οι γιατροί. Μα γιατί; «Αφού όλα καλά πάνε, νομίζω…», έλεγε. Έπειτα ήταν και το άλλο. Πόσο τον επηρέαζαν οι ειδήσεις για όλες αυτές τις κακοποιήσεις στον χώρο του θεάτρου που ακούγονταν τον τελευταίο καιρό. Για την ακρίβεια, αν προσπαθήσει να θυμηθεί από τότε ξεκίνησε αυτή η αδιαθεσία. Ναι, ναι έτσι ήταν. «Δεν πειράζει, θα περάσει, από την κούραση θα είναι», είπε.
Πηγή εικόνας: https://neurosciencenews.com/brain-development-child-trauma-22558/
Η τρυφερότητα της παιδικής ηλικίας
Ένα παιδί που δέχεται σεξουαλική κακοποίηση, δε μπορεί να καταλάβει ότι αυτό είναι κάτι κακό. Αυτό συμβαίνει καθώς μόλις αρχίζει να ανακαλύπτει τον κόσμο. Σε αυτήν την τρυφερή ηλικία, το παιδί ξέρει ότι αγάπη είναι ό,τι του μάθουν οι γονείς του και «οι μεγάλοι». Δεν έχει αναπτύξει την κριτική του ικανότητα. Όλες αυτές οι συμπεριφορές που ένας ενήλικας έχει εκπαιδευτεί να τις αναγνωρίζει ως κακοποιητικές, ένα εύπλαστο παιδί τις θεωρεί φυσιολογικές. Τις θεωρεί αγάπη. Βιώνει λοιπόν μια «διαστρεβλωμένη πραγματικότητα». Φαίνεται σαν να βλέπει την πραγματικότητα μέσω γυαλιών μυωπίας, που όμως έχουν λάθος βαθμό. Έτσι, λοιπόν, δημιουργείται το τραύμα. Η φύση του τραύματος είναι μια εμπειρία που “τρυπάει” τα αυτιά, το δέρμα, τα μάτια και εισχωρεί βαθιά στην ιδιοσυγκρασία του παιδιού. Και στη συνέχεια, όταν μεγαλώσει, η τραυματική αυτή εμπειρία μπορεί να αναβιωθεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Το σημαντικό είναι ότι τη στιγμή εκείνη που το τραύμα αναβιώνεται, φαίνεται σαν να μην έχει καμία σχέση με τη δρώσα ψυχική λειτουργία («Μα γιατί νιώθω έτσι;»). Στον ψυχικό κόσμο, όμως, τίποτα δεν συμβαίνει τυχαία, όλα όσα αισθανόμαστε, συνδέονται με καταστάσεις που έχουν ήδη βιωθεί.
Οι άνθρωποι, επομένως, που έχουν υποστεί κακοποίηση και βρίσκουν τους εαυτούς τους ξανά και ξανά σε κακοποιητικές σχέσεις, δεν αγαπούν τον πόνο, αλλά έχουν αναπτύξει τις δικές τους στρατηγικές επιβίωσης βασιζόμενες στις εμπειρίες τους. Έχουν εσωτερικεύσει αυτό το βίωμα της κακοποίησης. Πιστεύουν ότι δε μπορούν να ανταποκριθούν σε κάτι διαφορετικό γιατί δεν ξέρουν τον τρόπο. Πιστεύουν ότι αυτό τους αξίζει. Γιατί αυτό έχουν μάθει. Γι’αυτό και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να απορρίψουν μια υγιή σχέση, διότι θα νιώθουν ανεπαρκείς μέσα σε αυτή.
Οι άνθρωποι αυτοί κουβαλάνε τις ενοχές άλλων και νιώθουν εγκλωβισμένοι. Ένας τρόπος να φύγει αυτό το μαύρο σύννεφο, είναι η αναζήτηση και η συνειδητοποίηση, μέσω του σπουδαίου δώρου της ψυχοθεραπείας.
Όταν προσπαθούμε να πάμε εκεί πίσω, ξανά, στην παιδική ηλικία, ο καθένας για τον δικό του λόγο, δε μας αρέσει. Γιατί θα πρέπει να ζήσουμε αυτόν τον πόνο ξανά.
Σε αυτό το σημείο, η ψυχοθεραπεία μας βοηθάει έτσι ώστε να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε και να αντιμετωπίσουμε, όσα -με νύχια και με δόντια- αποφεύγουμε. Και μόνο όταν τα αντιμετωπίσουμε, μπορούμε να απελευθερωθούμε.
Η ψυχοθεραπεία είναι ένας τρόπος να καταλάβουμε ότι δε φταίμε.
Είναι ένας τρόπος να μάθουμε τον κόσμο από την αρχή βάζοντας αυτή τη φορά τη δική μας πινελιά και αφήνοντας πίσω ό,τι δεν είναι δικό μας.
Οφείλουμε, ένα μεγάλο μπράβο και ένα τεράστιο ευχαριστώ, σε όσους βρίσκουν τη δύναμη να μιλήσουν για τη δική τους εμπειρία κακοποίησης και να δώσουν κουράγιο σε όλους όσους νιώθουν εγκλωβισμένοι.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
McWilliams, N. (2012). Ψυχαναλυτική Διάγνωση, Εκδόσεις ΙΨΥ
Chbosky, S. (2020). The perks of being a wallflower
Γαβριέλα Μάβροβα
Αρθρογράφος
Ψυχολόγος
Διαβάστε περισσότερα για τη Γαβριέλα Μάβροβα εδώ.