Οι πρόγονοί μας μετέφεραν στα παραμύθια τη θεωρία τους για τη δημιουργία του κόσμου, το φόβο τους για τα φυσικά φαινόμενα, τη στενή σχέση τους με τα ζώα, τη μαγεία, τις δεισιδαιμονίες και ό,τι τους απασχολούσε στη ζωή και την καθημερινότητά τους.

Το παραμύθι είναι μία φανταστική προφορική διήγηση, μία σύντομη ή λαϊκή ιστορία, μία επινόηση, που κάνει χρήση συμβόλων, τα οποία με ποιητικό, λυρικό και αλληγορικό τρόπο εκφράζονται και αποδίδουν νόημα στις μεταφορές του. Διαφέρει από το μύθο, που είναι μια αλληγορική διήγηση, με στόχο την ηθική διδασκαλία, αλλά και από την παράδοση, καθώς αυτή αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο γεγονός ή πρόσωπο ή τόπο και ο λαός την πιστεύει ως αληθινή.

“Τα παραμύθια είναι ο πιο γλυκός τρόπος για να ειπωθούν οι πιο μεγάλες αλήθειες της ζωής. Τα παραμύθια είναι πρόβα ζωής”, μας λέει η Κατερίνα Κλεάρχου, που αφηγείται παραμύθια τα τελευταία δέκα χρόνια. “Τα προφορικά λαϊκά παραμύθια μεταδίδουν τη γνώση αιώνων για τη ζωή και τη μεταλαμπαδεύουν από στόμα σε στόμα, σαν ένα πολύτιμο δώρο”.

Μιλούν για τη μοναχική πορεία που κάνει κάθε άνθρωπος, τις ανάγκες, τις ελπίδες, τους φόβους του, τους δράκους που θα συναντήσει γύρω του, αλλά και μέσα του.

Και μονάχα ένα είναι το μήνυμα που μεταφέρουν: πως κάθε άνθρωπος μπορεί να τα καταφέρει, μπορεί να ξεπεράσει τους φόβους του, να ζήσει τα όνειρά του και να βασιλέψει στη ζωή του.

Για αυτό και η στιγμή που αφηγούμαστε ένα παραμύθι στο παιδί μας είναι ιερή, γιατί το προετοιμάζουμε για το μαγευτικό ταξίδι της ζωής, φυτεύουμε στην καρδιά του τον σπόρο της ελπίδας και της αισιοδοξίας, το στολίζουμε με συναισθήματα, εικόνες, μυρωδιές και κυρίως αγκαλιές και αγάπη!

Γιατί όταν κάποιος ακούει ένα παραμύθι, πρέπει να νιώθει ότι κάποιος τον κρατάει αγκαλιά, τον νανουρίζει, τον παρηγορεί, του δίνει αγάπη και ελπίδα. Και πιστέψτε με, έτσι είναι! Μέσα από την αγκαλιά της μητέρας, όσο διαρκεί η αφήγηση του παραμυθιού, το παιδί νιώθει την αγκαλιά όλης της ανθρωπότητας που του κλείνει το μάτι και του λέει να μην ανησυχεί, να μην φοβάται τις αλλαγές, τους δράκους, τις μάγισσες και να απολαμβάνει το δώρο της ζωής.

Στα δέκα χρόνια που αφηγούμαι παραμύθια, πολλοί γονείς έχουν εκφράσει εύστοχες απορίες σχετικά με τον τρόπο αφήγησης. Ιδού, λοιπόν, κάποιες βασικές συμβουλές για μία πετυχημένη αφήγηση:

• Δημιουργούμε μία γωνιά παραμυθιού στο σπίτι μας, με χαλάκια, μαξιλάρες, αναπαυτικές πολυθρόνες, χαμηλό φωτισμό.
• Εφαρμόζουμε μία συνθηματική κίνηση για την έναρξη της αφήγησης, όπως: σβήνουμε το φως, ανάβουμε ένα κερί, κλπ.
• Φροντίζουμε να μην διακοπεί η αφήγηση άσκοπα (κινητό τηλέφωνο, ανοιχτή τηλεόραση, δουλειές σε εκκρεμότητα, κ.λπ.)
• Αν το παιδί είναι ως 6 ετών, καλό θα είναι να εμπλουτίζουμε την αφήγησή μας με γκριμάτσες, ήχους, τραγουδάκια, κίνηση, έκφραση προσώπου και να το κάνουμε μαζί με τα παιδιά, που τους αρέσει πολύ να κάνουν ή να συμμετέχουν σε όλα τα παραπάνω.

Μην ξεχνάτε: τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες επικοινωνούν κυρίως με το συναίσθημα. Ευκαιρία να αφεθείτε και εσείς σε αυτό”.

Λίγα λόγια για την Κατερίνα Κλεάρχου
Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου, την ίδια ημέρα που γεννήθηκε και ο μεγάλος παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Από μικρή ήθελε να δίνει, να μοιράζεται, να προσφέρει, να αγαπά. Σπούδασε Θεολογία, έκανε μεταπτυχιακό στη Φιλοσοφία, έμαθε πιάνο και κρουστά, γνώρισε το θέατρο, τις μαριονέτες, τους κλόουν, εργάσθηκε ως καθηγήτρια Θρησκευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ως κοινωνική λειτουργός.

Όμως, δεν βολευόταν πουθενά, δεν ένοιωθε ότι είχε βρει ακόμα τον κόσμο της, κάπου που να πατάει και με τα δυο της πόδια. Ώσπου μία μέρα συνάντησε την Ανθή Θάνου, που έλεγε παραμύθια και τότε έγινε κάτι πολύ όμορφο. Ένιωσε βαθιά μες την καρδιά της ότι αυτός ήταν ο κόσμος της, τα παραμύθια! Είχε βρει επιτέλους τον δικό της τρόπο για να δίνει αγάπη, να παρηγορεί και να μοιράζεται. Και από εκείνη την ημέρα αποφάσισε να αφηγείται ιστορίες για να γλυκαίνουν οι καρδιές των ανθρώπων.

Από τότε ξεκίνησε ένα υπέροχο ταξίδι με αφηγήσεις σε χώρους όπως σχολεία, παιδικά πάρτι, δήμους, πολιτιστικούς συλλόγους, νοσοκομεία, μικρές θεατρικές σκηνές, μπαρ και φεστιβάλ αφήγησης. Αφηγείται τις ιστορίες της σε παιδιά με τη συνοδεία μουσικών οργάνων, εμπλουτίζοντας την αφήγηση με μουσικοκινητικές δραστηριότητες, αλλά και σε μεγάλους, στολίζοντας την αφήγησή της με παραδοσιακά τραγούδια. Παράλληλα, πραγματοποιεί ένα βιωματικό σεμινάριο αφήγησης και μυθοπλασίας για εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, καλλιτέχνες, γονείς, ξεναγούς και όποιον θέλει να γνωρίσει την τέχνη της αφήγησης.