Το να λες «όχι» στα παιδιά σου δεν σε κάνει κακό γονιό, αρκεί να μην κάνεις… κατάχρηση και να μάθεις να το χρησιμοποιείς εποικοδομητικά έτσι ώστε να τους καταστήσεις σαφές ποια είναι τα όρια στη συμπεριφορά τους. Το πρώτο βήμα, λοιπόν, είναι να αναγνωρίσουμε πότε έχουμε δίκιο να πούμε «όχι», για να τους προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή διαπαιδαγώγηση.
Όταν μας ζητούν να κάνουμε κάτι που μπορούν να κάνουν μόνα τους
Το να μάθουμε στα παιδιά μας να είναι αυτόνομα, ανάλογα πάντα με την ηλικία τους, είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που θ’ αντιμετωπίσουμε ως γονείς. Ο τρόπος, λοιπόν, να πετύχουμε τον στόχο μας είναι να μην τους δίνουμε τα πάντα έτοιμα, εφόσον έχουν ήδη κατακτήσει κάποιες ικανότητες. Όταν, για παράδειγμα, το μικρό μας μας ζητάει να του κόψουμε το φαγητό ή να του δέσουμε τα κορδόνια του ενώ και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να αυτόεξυπηρετηθεί, δεν θα πρέπει να ενδώσουμε στην απαίτησή του. Μαζί με το «όχι», θα πρέπει να το ενθαρρύνουμε να κάνει αυτά που μπορεί, μόνο του, χωρίς τη δική μας βοήθεια.
Όταν γίνονται επιθετικά
Η άσκηση βίας δεν είναι ποτέ επιτρεπτή- εξαιρούνται φυσικά τα πολύ μικρά παιδιά που εξερευνούν το σώμα και τη δύναμή τους. Όταν λοιπόν τα παιδιά μας επιτίθενται και χτυπούν τα αδέρφια τους, τους φίλους τους ή ακόμα και εμάς, θα πρέπει κατηγορηματικά και απλά να διευκρινίσουμε ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι και δεν πρόκειται να γίνει ποτέ δεκτή. Μαζί με το «όχι» μας στη βία, όμως, θα πρέπει να βρούμε τον λόγο της επιθετικότητάς του έτσι ώστε να το βοηθήσουμε να την ξεπεράσει.
«Μαμά, θα μου πάρεις αυτό το αυτοκινητάκι;»
Το εικοστό κατά σειρά; Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να ζητούν δώρα και παιχνίδια. Δεν είναι φυσιολογικό, όμως, να υποκύπτουμε πάντα σ’ αυτή την απαίτηση, ακόμα κι εκείνες τις φορές που είμαστε πολύ κουρασμένοι σωματικά και ψυχολογικά για να πούμε «όχι». Δεν πρόκειται τόσο για το ίδιο το δώρο όσο για το ότι έτσι δείχνουμε στο παιδί πως θα πραγματοποιήσουμε κάθε του επιθυμία, ακόμα κι αν δεν συμφωνούμε. Όλοι κάπου, κάπως, κάποτε έχουμε κάνει το λάθος να πάρουμε στα παιδιά μας δώρα με λάθος αφορμές, την επόμενη φορά, όμως, θα πρέπει να το ξανασκεφτούμε καλύτερα.
Όταν θέλουν να περάσει το δικό τους.
Αν το μικρό σας επιμένει να πάτε σινεμά ενώ έχετε συμφωνήσει να δείτε τη γιαγιά και τον παππού, θα πρέπει να του υπενθυμίσετε τι έχετε ήδη προγραμματίσει και να του δώσετε να καταλάβει ότι πρέπει να τηρούμε τις υποσχέσεις μας. Μαζί μ’ αυτό, θα πρέπει επίσης να του εξηγήσετε πόσο σημαντικό είναι ν’ αφιερώνουμε χρόνο σε κάποια από τα αγαπημένα μας πρόσωπα και να μην τον βλέπουμε σαν μια αγγαρεία που μας επέβαλαν.
Σε μια περίπτωση όπως αυτή, μετά το «όχι», μπορείτε να τα βρείτε… στη μέση και να συμφωνήσετε να δείτε την αγαπημένη ταινία του παιδιού μία άλλη μέρα. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να συνδέσετε τα δύο γεγονότα κάνοντας το παιδί να νομίζει ότι πρόκειται για επιβράβευση επειδή έκανε μία παραχώρηση.
«Δεν μπορώ/ δεν θέλω να διαβάσω»
Όλοι οι γονείς αναγνωρίζουμε ότι το σχολείο σήμερα έχει τρομερές απαιτήσεις από τα παιδιά και ότι ο φόρτος των εργασιών είναι μεγάλος. Όμως, με το να δεχόμαστε το «δεν θέλω να διαβάσω» ή να πέφτουμε στην παγίδα του «θέλω να δω πρώτα τηλεόραση και μετά να διαβάσω», δείχνουμε στο παιδί ότι μία τόσο σημαντική υποχρέωση έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Θα πρέπει να του δώσουμε να καταλάβει ότι όλα είναι θέμα προτεραιοτήτων! Είναι αυτονόητο, επίσης πως αν ζητήσει τη βοήθειά μας με τα μαθήματα, θα πρέπει να του τη δώσουμε και πως, αφού τελειώσει με τα μαθήματά του, θα μπορεί να ασχοληθεί με ό,τι το ευχαριστεί.