«Αγία Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας απεκρίθη :
-Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στον μύλο, γιατί Αι – Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.»
Ο Δεκέμβριος, ο τελευταίος μήνας του χρόνου είναι γνωστός για το κρύο, το τέλος της σποράς και τη μεγάλη διάρκεια της νύχτας.
Ο λαός συνδέει το κρύο με τις γιορτές τριών μεγάλων Αγίων και παρετυμολογώντας τα ονόματά τους υποστηρίζει: «Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άι Σάββας σαβανώνει, Άι Νικόλας παραχώνει».
Ως προς τη σπορά λένε «Δικέμβρη, δίκαια σπέρνε» διαλέγοντας λέξεις που έχουν ηχητικό συσχετισμό.
« Δίκαια» εδώ σημαίνει ότι ο ζευγάς πρέπει να ρίχνει τον σπόρο μήτε πολύ αραιά, μήτε πολύ πυκνά, γιατί το χώμα είναι αρκετά ποτισμένο από τη βροχή και θα καρπίσει όπως και να ‘χει.
Για τον Δεκέμβριο λένε ακόμα: «Βαρύς χειμώνας, βαρύ καλοκαίρι» και αντίθετα « ελαφρύς χειμώνας, ελαφρύ καλοκαίρι» που σημαίνει πως αν δεν έχουμε χιόνια το χειμώνα, τότε οι αποθήκες με τη σοδειά θα είναι άδειες το καλοκαίρι. Συνεπώς: “Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού”
Στις 4 Δεκεμβρίου εορτάζεται η Αγία Βαρβάρα που θεωρείται πως προστατεύει τα παιδιά από την ευλογιά. Οι γυναίκες δε σκουπίζουν αυτή τη μέρα «για το καλό των παιδιών» και για να ευχαριστήσουν την Αγία της προσφέρουν νηστίσιμα γλυκίσματα που τοποθετούν στα σταυροδρόμια κι αφού τα διαβάσει ο παπάς του χωριού, τα μοιράζουν στον κόσμο. Το έθιμο θυμίζει τη συνήθεια των αρχαίων Ελλήνων που τοποθετούσαν εκλεκτά και νόστιμα γλυκίσματα στα σταυροδρόμια για να τιμήσουν τη θεά Εκάτη, προστάτιδα των παιδιών. Την έλεγαν Τριοδίτιδα, δηλαδή θεά που συχνάζει στα σταυροδρόμια, στα τρίστρατα. Παλιότερα, σε πολλά χωριά έβραζαν ρεβίθια και τα μοίραζαν μεταξύ τους. Τα ρεβίθια συμβόλιζαν τα σπυριά της βλογιάς, από την οποία τους προστάτευε η Αγία.
Τα περισσότερα χριστιανικά κράτη, όπως και η Ελλάδα από το 1829 την θεωρούν προστάτισσα του πυροβολικού. Αυτό εξηγείται από τη δοξασία ότι ο πατέρας της, μετά τον αποκεφαλισμό της κόρης του, σκοτώθηκε- ‘πυροβολήθηκε’ από τρομερό κεραυνό που έπεσε στο κεφάλι του.
Στις 6 Δεκεμβρίου « του Αγίου Νικολάου που είναι της γης και του πελάγου» οι πιστοί τιμούν έναν από τους πιο αγαπημένους Αγίους καθώς θεωρούν πως μπορεί να ημερέψει κάθε κακοκαιρία τόσο στη θάλασσα όσο και στη στεριά.
Μην αντέχοντας άλλο το σκότος της πολύωρης νυχτιάς, στις 9 Δεκεμβρίου που είναι η γιορτή της Αγίας Άννας, ελπίζουν πως « η ημέρα παίρνει άνεση» και στις 12 Δεκεμβρίου, στην εορτή του Αγίου Σπυρίδωνος επιμένουν πως «η ημέρα μεγαλώνει σπυρί – σπυρί».
Ο Δεκέμβριος συνεχίζεται με πολλές θρησκευτικές εορτές ακόμα μέχρι να φτάσει η ύψιστη όλων, τα Χριστούγεννα, με την τεράστια σημασία τους στην πίστη, αλλά και στη ζωή των Χριστιανών, που την προσμένουν με κάλαντα, έθιμα, εδέσματα, γλυκίσματα και πολλή ζεστασιά στην ψυχή και στα σπιτικά.
Κι αν ακούσετε χτύπημα στην πόρτα την παραμονή, ανοίξτε πρόθυμα, γιατί: « Τα κάλαντα θε να σας πω με τη γλυκιά μου γλώσσα κι εσείς θα με φιλέψετε κουλούρα με κοκόσια »
Δρ. Νίκη Γρηγορίου Έφορος Λαογραφικού τμήματος του Λ.Ε Ραφήνας
Πηγή: Μαστρομιχαλάκη, Α. Ζούρα, Π. ( 2006 ) Έρχονται Χριστούγεννα… θα΄ρθουν και τα Φώτα. Αθήνα: Ακρίτας
ΠΗΓΗ:botanologika.gr