Από τη Δέσποινα Μαρσέλου, κλινικό διαιτολόγο με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, εξ αποστάσεως λέκτορα στο Winchester University και επιστημονική συνεργάτιδα των plant based professionals Αγγλίας (getactive.gr, notanordinarymum.gr)
Φαντάσου κάθε φορά που επισκέπτεσαι τον οικογενειακό σου γιατρό να είναι εκπαιδευμένος διατροφικά ώστε να μπορέσει να σε συμβουλέψει για τη σχέση της υγείας σου με τη διατροφή σου. Παράλληλα, να έχεις ένα σύμμαχο διαιτολόγο που θα σε καθοδηγεί για το πώς θα μαγειρέψεις ορισμένα τρόφιμα στο σπίτι. Οι συνταγές θα είναι προσαρμοσμένες στις προσωπικές σου ανάγκες και, καθώς οι διατροφολόγοι και οι γιατροί έχουν εκπαιδευτεί πια να λειτουργούν ως ομάδα, θα έχεις τους “προπονητές της υγείας σου” που θα σε βοηθήσουν να εφαρμόσεις με επιτυχία αυτό το νέο σχέδιο. Το σενάριο αυτό ακούγεται απίστευτο, αποτελεί όμως τη νέα τάση στο εξωτερικό και ονομάζεται μαγειρική ιατρική.
Ο νέος διευρυμένος ρόλος του διαιτολόγου
Μέχρι τώρα οι διαιτολόγοι ερμηνεύουν την επιστήμη της διατροφής για τη βελτίωση της υγείας και τη θεραπεία ασθενειών και παθήσεων εκπαιδεύοντας και δίνοντας πρακτικές εξατομικευμένες συμβουλές σε πελάτες, ασθενείς, φροντιστές. Υπό αυτό το πρίσμα, οι διαιτολόγοι μπορούν να έχουν εξειδίκευση σε 18 διαφορετικές ειδικότητες, όπως η νεφρική διατροφή, η κρίσιμη φροντίδα, ο διαβήτης, η κυστική ίνωση, η δημόσια υγεία, η ογκολογία, η αθλητική διατροφή και τα αυτοάνοσα. Οπότε, ουσιαστικά μπορούν να συνεργαστούν με σχεδόν κάθε ιατρική ειδικότητα. Πώς μπορεί, λοιπόν, ένας διαιτολόγος να εμπλέκεται στις περισσότερες από τις ιατρικές αυτές ειδικότητες; Είναι απλό: Η διατροφή είναι μέρος κάθε σταδίου της ζωής και μέρος κάθε σταδίου της ασθένειας. Ελλείψει επαρκούς διατροφής, οι διαιτολόγοι είναι εκεί (σκέψου την εντερική σίτιση ή την παρεντερική διατροφή που απαιτούνται σε ορισμένες καταστάσεις) ή όταν πρέπει να τροποποιηθούν δίαιτες (σκέψου την κυστική ίνωση, τα εγγενή λάθη του μεταβολισμού, τις αλλεργίες, τη γαστρεντερική ασθένεια) ή όπου η υπερβολική διατροφή προκαλεί προβλήματα (σκέψου το διαβήτη τύπου 2 και την παχυσαρκία) και οτιδήποτε μεταξύ ή συνδυασμού όλων. Οι διαιτολόγοι είναι εκείνοι που έχουν τη γνώση και την εκπαίδευση να σου μιλήσουν για τους συνδυασμούς τροφών, σε τι μορφή πρέπει να καταναλώνονται τα τρόφιμα για να διατηρούν τα διατροφικά τους στοιχεία, το χρόνο και τη μέθοδο μαγειρέματος και ούτω καθεξής. H μαγειρική ιατρική έρχεται να ενισχύσει το ρόλο των διαιτολόγων και τη σημασία της διατροφής και αποτελεί έναν αναδυόμενο τομέα: Είναι μια νέα εκπαιδευτική και διατροφική προσέγγιση για τη βελτίωση των συμπεριφορών διατροφής, εστιάζοντας σε δεξιότητες όπως είναι η αγορά τροφίμων, η αποθήκευση και η προετοιμασία γευμάτων και όπου γιατροί και διαιτολόγοι-διατροφολόγοι είναι σε απόλυτη συνεργασία για τη διατήρηση της υγείας σου και την πρόληψη παθήσεων.
Γιατί απευθυνόμαστε στη μαγειρική ιατρική
Αυτό που τρώμε επηρεάζει την υγεία και την ευημερία μας. Σε πολλές μελέτες επισημαίνεται ότι η προετοιμασία φαγητού στο σπίτι σχετίζεται με μια πιο υγιεινή διατροφή και μεγαλύτερη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών. Ωστόσο, πρόσφατα ευρήματα δείχνουν ότι περισσότεροι Αμερικανοί τρώνε μακριά από το σπίτι (αύξηση 42%) και προετοιμάζουν φαγητό στο σπίτι λιγότερο (μείωση 25%). Να δούμε όμως και τα στατιστικά στην Ελλάδα: Σύμφωνα με την έρευνα της ΙΕΛΚΑ με δείγμα 2.000 καταναλωτών, παρότι τα κύρια γεύματα που μαγειρεύονται στο σπίτι αποτελούν κυρίαρχη τάση –με αυξανόμενη σημασία, μάλιστα, όπως καταγράφεται τα τελευταία χρόνια–, φαίνεται ότι σε ακολουθία και των διεθνών εξελίξεων η αγορά έτοιμου γεύματος από τα σούπερ μάρκετ φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος και ανταγωνίζεται τις υπόλοιπες επιλογές έτοιμου φαγητού των καταστημάτων μαζικής εστίασης. Συγκεκριμένα, έτοιμο καφέ αγοράζει το 87% των καταναλωτών, γλυκά και σνακ το 85%, τυρόπιτα-κρουασάν το 85%, έτοιμο κρύο γεύμα, π.χ. σαλάτα, σάντουιτς το 70%, έτοιμο μαγειρευτό φαγητό το 63% και έτοιμο κατεψυγμένο γεύμα το 51%.
Μαγειρική ιατρική και γιατροί
Η εκπαίδευση των φοιτητών ιατρών στη διατροφή αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο: Οι γιατροί μπορεί να είναι οι πρώτοι “ανταποκριτές” που θα αναγνωρίσουν πότε η μαγειρική ιατρική είναι μια κατάλληλη προσέγγιση για να βοηθήσει έναν ασθενή. Οι γιατροί πρέπει πρώτα να κατανοήσουν τα εμπόδια για τους ασθενείς τους στην προετοιμασία υγιεινών γευμάτων και στη συνέχεια είναι αναγκαία η παραπομπή σε διαιτολόγο-διατροφολόγο για να μπορέσουν οι ασθενείς να πετύχουν τους προσωπικούς τους στόχους διατροφής, που πια είναι ευθυγραμμισμένοι με τις αξιολογήσεις υγείας. Η μαγειρική ιατρική δεν αφορά μόνο ασθενείς, είναι ένα εργαλείο για όλους, γεφυρώνοντας τις διατροφικές συστάσεις και την πρακτική εφαρμογή στην κουζίνα. Όποιος θέλει να βελτιώσει τις διατροφικές του συνήθειες μπορεί να μάθει να μαγειρεύει πιο υγιεινά γεύματα στο σπίτι. 5 μικρές αλλαγές τώρα για καλή υγεία και καλύτερη ζωή στα 20, στα 30 και αργότερα!