Ξέρουμε πως με τα λόγια μπορούμε να πούμε στα μικρά παιδιά τι είναι και ποιοι είναι.
Ο Γουέντελ Τζόνσον μας λέει πως με τους χαρακτηρισμούς μπορούμε να κάνουμε ένα παιδί τραυλό.
Όταν π.χ. έρχεται ένα μικρό παιδί ξαναμμένο και λέει, “Ω, μ-μ-μαμά, περνάει ο π-π-π-παγωτατζής“, η μητέρα το σταματάει και λέει: “Σταμάτα και ξαναπέστο αργά – τραυλίζεις“. Αν το παιδί το ακούσει αυτό αρκετές φορές, θα πιστέψει ότι τραυλίζει και πολύ σύντομα θα εσωτερικοποιήσει το τραύλισμα και θα λέει, “Είμαι τραυλός“. Έτσι φτιάξαμε ένα τραυλό παιδί.
Το ίδιο μπορείς να καταφέρεις, αν λες συνέχεια σε κάποιον,
“Είσαι όμορφος, είσαι όμορφος, είσαι όμορφος“.
Αλλά το “Είσαι άσχημος, είσαι άσχημος, είσαι άσχημος“, θα σε κάνει να καμπουριάζεις, να μαζεύεσαι όλο και πιο πολύ, ώσπου να γίνεις πραγματικά άσχημος.
Οι χαρακτηρισμοί “Είσαι κακός! Είσαι κουτός!” θα σε κάνουν κακό και κουτό.
Σήμερα το πρωί είπα: “Η αγάπη είναι κάτι που μαθαίνεται” κι αυτό είναι αλήθεια.
Η αγάπη μαθαίνεται, ο φόβος μαθαίνεται, η προκατάληψη μαθαίνεται, το μίσος μαθαίνεται, το ενδιαφέρον μαθαίνεται, η υπευθυνότητα μαθαίνεται, η αφοσίωση μαθαίνεται, ο σεβασμός μαθαίνεται, η καλοσύνη και η ευγένεια μαθαίνονται.
Όλα αυτά μαθαίνονται έξω στην κοινωνία, στο σπίτι, μέσα σε μια σχέση.
Οι γλωσσικές διαδικασίες αρχίζουν στην ηλικία του ενός και των δύο χρόνων, όταν οι λέξεις αρχίζουν να εμφανίζονται και να αποχτούν συγκινησιακό και διανοητικό περιεχόμενο.
Αυτές είναι οι λέξεις με τις οποίες θα χτίσεις το περιβάλλον σου – μ’ αυτές θα ζήσεις την υπόλοιπη ζωή σου, αυτές θα σε φυλακίσουν ή θα σε απελευθερώσουν.
Έχει τρομερή σημασία αυτό.
Επίσης από την οικογένειά μας κυρίως αποχτούμε την έννοια της αυταίσθησης – το ποιοι είμαστε.
Γι’ αυτό και η οικογένεια έχει μια μεγάλη ευθύνη.
Κανείς δε διδάσκει ποτέ τους ανθρώπους πώς να γίνουν γονείς.
Ξαφνικά αποχτάς ένα μωρό και το παιχνίδι αρχίζει.
Μπορεί να νιώθεις την ευθύνη, αλλά φιλτράρεται μέσα από το ποιος είσαι ήδη.
Γι’ αυτό είπα σήμερα το πρωί ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι να κάνεις τον εαυτό σου τον σπουδαιότερο, τον πιο θαυμάσιο, τον πιο αξιαγάπητο, άνθρωπο του κόσμου, γιατί αυτό θα δώσεις στα παιδιά σου και σε όλους όσους συναντάς.
Πιστεύω ότι ελέγχεις το πεπρωμένο σου, ότι μπορείς να γίνεις αυτό που θέλεις.
Μπορείς να σταματήσεις και να πεις,
“Όχι, δε θα το κάνω πια.
Δε θα ξαναφερθώ έτσι.
Είμαι μόνος και χρειάζομαι γύρω μου ανθρώπους.
Ίσως να πρέπει να αλλάξω τον τρόπο που φέρομαι”.
Και μετά άρχισε να το κάνεις – θεληματικά. Δοκίμασέ το.
Έκανα ένα ενδιαφέρον πείραμα με μια ομάδα φοιτητών στο μάθημα της ψυχογλωσσολογίας.
Τους έβαλα να φτιάξουν δυο σειρές λέξεων.
Στη μια μεριά βάλαμε λέξεις που τις ονομάσαμε “γρουσούζικες” λέξεις, όπως “μίσος”, “απελπισία”, “όχι”.
Φτιάξαμε ένα λεξιλόγιο με λέξεις γρουσούζικες, όλες τις πραγματικά κακές λέξεις.
Από την άλλη μεριά φτιάξαμε ένα λεξιλόγιο και βάλαμε θετικές λέξεις, όπως τη λέξη “αγάπη”.
Αποφασίσαμε ότι αυτές θα ήταν οι λέξεις που θα χρησιμοποιούσαμε για να μιλήσουμε για τους άλλους, για να σκεφτούμε και να μιλήσουμε για τον εαυτό μας και τον κόσμο.
Ξεκινήσαμε τη διαδικασία αυτή κι άρχισαν να συμβαίνουν φανταστικά πράγματα – στον τρόπο που νιώθαμε, στον τρόπο που κάναμε τους άλλους να νιώθουν και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ μας.
Όλα αυτά έγιναν μόνο και μόνο επειδή χρησιμοποιήσαμε θετικές λέξεις!
Να ζεις, ν’ αγαπάς και να μαθαίνεις, Λεό Μπουσκάλια, Εκδόσεις Γλάρος