Η λύση για να προστατευτούν τα κορίτσια είναι εκπαιδεύοντας από νωρίς τα αγόρια
Με αφορμή την πρόσφατη επικαιρότητα και με αφορμή περιστατικά που τείνουν λίγο ή πολύ να εμφανίζονται αρκετά συχνά και προκειμένου να μην παγιωθούν η συζήτηση για την προστασία των κοριτσιών δεν αφορά κυρίως το πώς εκείνα θα το αντιμετωπίσουν αλλά πρέπει να ξεκινάει στην αρχή, στη ρίζα του προβλήματος: στο πώς θα εκπαιδεύσουμε τα αγόρια με τέτοιον τρόπο ώστε να εξαλειφθούν συμπεριφορές τους που απειλούν το άλλο φύλο (ενίοτε κι όχι μόνο).
Διδάσκοντας αγόρια ηλικίας 5 ετών και κάτω
Διδάσκοντας τον σεβασμό: Εάν δείξουμε σεβασμό, θα διδάξουμε σεβασμό. Αυτό σημαίνει ότι σεβόμαστε τα παιδιά μας, σεβόμαστε άλλους ενήλικες και σεβόμαστε ιδιαίτερα τις γυναίκες. Αυτό σημαίνει ότι προσέχουμε τις λέξεις και τι επιθετικούς προσδιορισμούς χρησιμοποιούμε όταν αναφερόμαστε σε κορίτσια ή γυναίκες. Δεν χτυπάμε ποτέ ούτε επίσης απειλούμε να χτυπήσουμε κορίτσια ή γυναίκες. Αυτό σημαίνει ότι ακούμε τα κορίτσια και τις γυναίκες και σεβόμαστε τις απόψεις τους. Δεν μιλάμε άσχημα ή υποτιμητικά για αυτά. Τα/τις σεβόμαστε.
Να μιλάτε στα παιδιά ευγενικά: Αυτό είναι αρκετά βασικό, αλλά σε αυτήν την ηλικία, χρειάζεται μόνο να μάθουμε στα παιδιά πώς να δείχνουμε σεβασμό. Μάθετέ τους να λένε «παρακαλώ» και «ευχαριστώ», ενώ χρησιμοποιείτε κι εσείς ως γονείς τις λέξεις αυτές στις συνομιλίες σας με τα παιδιά. Ποτέ μην πείτε μπροστά του πράγματα όπως «σκάσε» ή «χάσου από δω» (ή τίποτα χειρότερο), είτε σε παιδί είτε σε ενήλικα, ανεξάρτητα από το φύλο. Η ευγενική ομιλία διδάσκει σεβασμό.
Δείξτε τους πώς να είναι χρήσιμα: Διδάξτε τα αγόρια (και όλα τα παιδιά) να αναγνωρίσουν πότε κάποιος χρειάζεται βοήθεια ή αισθάνεται άσχημα και δείξτε τους πώς να βοηθήσουν.
Διδάσκοντας αγόρια ηλικίας 5 έως 12 ετών
Οι συμβουλές της προηγούμενης ηλικιακής ομάδας ισχύουν εξίσου και για τα αγόρια αυτής της ηλικίας. Επιπλέον, οι ακόλουθες οι εξής εξίσου σημαντικές:
Προσοχή στο τι παρακολουθούν: Οι εικόνες βίας σε βιντεοπαιχνίδια, σε τηλεοπτικά προγράμματα τείνουν να ομαλοποιήσουν τη βία ή βίαιες συμπεριφορές αφήνοντας ένα ισχυρό και ύπουλο αντίκτυπο στον ψυχισμό των παιδιών. Η ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε παιχνίδια και ταινίες ή τηλεοπτικές εκπομπές που εμπεριέχουν σκηνές βίας ή προωθούν ανάρμοστες σεξιστικές συμπεριφορές είναι ένα βασικό βήμα.
Αυστηρός έλεγχος κατά της πορνογραφίας. Η μέση ηλικία της έκθεσης των αγοριών στην πορνογραφία είναι 11. Και δεν μιλάμε για πορνογραφία του Playboystyle της δεκαετίας του 1980. Μιλάμε για σκληρό, βίαιο, αντικειμενικά εξευτελιστικό περιεχόμενο που διδάσκει στα αγόρια ότι οι γυναίκες είναι «αντικείμενα» σεξουαλικής ικανοποίησης.
Ενημερώστε τα αγόρια για τι ότι υπάρχει πορνογραφία, ότι κάποια αγόρια της ηλικίας τους ίσως θέλουν να την δουν, ότι άλλοι μπορεί να πιστεύουν ότι είναι κάτι αστείο αλλά κατά βάση διδάξτε τα ότι διαστρεβλώνει την πραγματικότητα. Μιλήστε τους για την αγάπη, τον έρωτα, τα συναισθήματα, και κυρίως την έννοια της συναίνεσης με όρους κατάλληλους για την ηλικία τους. Υπάρχουν πολλά σύγχρονα παιδικά βιβλία σεξουαλικής εκπαίδευσης που εξηγούν όλα όσα χρειάζονται να γνωρίζουν τα παιδιά, ανάλογα με το ηλικιακό τους επίπεδο.
Πάνω απ’ όλα, κρατήστε τα μακριά από το πορνό και μην ομαλοποιήσετε την έκθεση στο πορνό ως κάτι που «κάνουν όλα τα αγόρια». «Αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν μέρος της ενδοοικογενειακής βίας και του προβλήματος σεβασμού.
Συζήτηση για τα θέματα:
Όταν βλέπετε σκηνές έλλειψης σεβασμού, μιλήστε για αυτό. Ρωτήστε τους γιους σας πώς τους κάνει αυτό να αισθάνονται. Συζητήστε για το πώς μπορεί να νιώθουν τα θύματα; Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι απόκρισης σε αυτό; Τέτοιες συνομιλίες προάγουν την ενσυναίσθηση και κάποια προοπτική και βοηθούν τα αγόρια μας να αναπτύξουν κοινωνική συνείδηση και ανθρωπισμό.
Διδάσκοντας αγόρια ηλικίας 12 έως 18 ετών
Εκτός από όλα όσα περιγράφονται παραπάνω (ειδικά όσον αφορά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα τυχερά παιχνίδια), τα αγόρια μας πρέπει να διδάσκονται τα ακόλουθα στα εφηβικά τους χρόνια:
Διδάξτε την οικειότητα: Οι γιοι μας πρέπει να μαθαίνουν για υγιείς σχέσεις όπου οι άνθρωποι αγαπούν ο ένας τον άλλον και εκφράζουν αυτήν την αγάπη με υγιείς, λειτουργικούς τρόπους. Πρέπει να καταλάβουν περισσότερα γύρω από τους μηχανισμούς του σεξ. Πρέπει να κατανοήσουν το πλαίσιο και τη δέσμευση. Όταν δεν υπάρχει πραγματική δέσμευση, τα παιδιά πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν συναισθήματα.
Όταν διαχωρίζουμε τη σωματική από τη συναισθηματική οικειότητα, παρέχουμε εύφορο έδαφος για σεξουαλική εσφαλμένη επικοινωνία και σεξουαλικό εξαναγκασμό.
Διδάξτε τη συγκατάθεση: Τα αγόρια πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να αγγίζουν μια γυναίκα χωρίς τη ρητή συγκατάθεσή της. Δεν πρέπει να τη φιλήσουν χωρίς τη συγκατάθεσή της. Δεν πρέπει να αναπτύξουν ή εκφράσουν οποιαδήποτε μορφή σωματικής επαφής ή οικειότητας μαζί της χωρίς τη συγκατάθεσή της.
Οι γιοι μας πρέπει να καταλάβουν όλα τις μορφές του «όχι» που υπάρχουν και πώς να τις σέβονται όλες. Πρέπει να μιλήσουμε με τα αγόρια μας για σενάρια όπου βρίσκονται σε ένα πάρτι με ένα κορίτσι που είναι μεθυσμένο. Είναι ικανή να παρέχει συγκατάθεση; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που εμπλέκονται; Τι γίνεται αν είναι λίγο μεθυσμένη, δίνει τη συγκατάθεσή της και μετά αλλάξει γνώμη; Η συγκατάθεση είναι μια συνομιλία που πρέπει να ανανεώνεται – επανειλημμένα. Ακόμα και ένα όχι λίγο πριν τη σεξουαλική πράξη, ακόμα κι ενώ μέχρι πριν λίγο μπορεί να υπήρχε συγκατάθεση, πρέπει να εισακουστεί και να το αποδεχτούν με σεβασμό.
Ορίστε αυστηρά όρια γύρω από το πορνό: Ενημερώστε τους γιους σας γιατί το πορνό είναι ακατάλληλο. Διδάξτε τους το γιατί. Βλέποντας πορνό δεν θα μάθουν πώς να κάνουν έρωτα αλλά θα αποκτήσουν μια εσφαλμένη εντύπωση για το σεξ. Επί του παρόντος, τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το 99% των αγοριών έχουν δει πορνογραφία έως την ηλικία των 15 ετών. Πρέπει να το ανατρέψουμε.
Μιλήστε τους για τον σεξισμό
Είναι θλιβερό μετά από τόσα χρόνια αγώνων για την ισότητα των φίλων να γίνεται ξανά τόσο έντονος ο αρνητικός αντίκτυπος της πατριαρχίας. Η σύγχρονη αρρενωπότητα έχει ξεπεράσει τα «αστεία» για το ότι η θέση της γυναίκας είναι στην κουζίνα, ή για το πόσο άθλιοι οδηγοί παραμένουν οι γυναίκες. Κι οι σημερινοί μπαμπάδες μπορούν αυτό να το ανατρέψουν, όταν συμμετέχουν ισότιμα στις δουλειές του σπιτιού και στην ανατροφή των παιδιών. Όταν παύουν να θεωρούν κάτι αγορίστικο ή κοριτσίστικο. Όταν αφήνουν τα αγόρια τους να είναι όσο ευαίσθητα θέλουν και τα κορίτσια τους όσο δυναμικά το επιθυμούν. Όταν μεγαλώνουν παιδιά – κι όχι αγόρια απλώς ή κορίτσια.
Η σημασία της αγάπης, της αποδοχής και των ορίων
Όταν μάθουμε στα παιδιά μας από νωρίς να λειτουργούν σε όρια, όταν ξέρουν τι σημαίνει όχι και πώς να το σέβονται. Αλλά πάντα με οδηγό την αγάπη, τη σωστή επικοινωνία και την αποδοχή, μεγαλώνουμε παιδιά που ξέρουν ότι είναι αποδεκτά, ξέρουν και νιώθουν ότι οι γονείς τους τα αγαπούν ώστε να μη χρειαστεί αργότερα μεγαλώνοντας να επιζητήσουν την προσοχή των άλλων (και συγκεκριμένα των γυναικών) με λάθος τρόπο και με συμπεριφορές ανάρμοστες κι επικίνδυνες.