Είναι ένα κόλπο που επιστρατεύουν πολλά παιδιά για να αποφύγουν το σχολείο και να εξασφαλίσουν την αμέριστη προσοχή της μαμάς και του μπαμπά.
Σε μια βασανιστική αναμονή για μια σειρά εξετάσεων στο Παίδων, κάποια Κυριακή πριν από έναν περίπου χρόνο, μεταξύ άλλων μού έκανε εντύπωση το πόσο πολλοί γονείς, στους θαλάμους του νοσοκομείου, παραπονιόνταν ότι «το παιδί μου “προτιμά” να αρρωσταίνει τις Κυριακές για να αποφεύγει την επόμενη μέρα το σχολείο».
Όντως, δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο ένα παιδί να προσποιείται ασθένεια ή τραυματισμό για να κάνει κοπάνα από το σχολείο και να κερδίσει μια ημέρα, παρέα με παιδικά στην τηλεόραση και τις σούπες της μαμάς. Υπάρχει όμως τρόπος να καταλάβουμε ότι το παιδί μας είναι ένας κατά φαντασία ασθενής, για να αποφύγουμε το στρες και το άσκοπο πηγαινέλα σε γιατρούς και νοσοκομεία (όπου μπορεί όντως να κολλήσει κάποιο μικρόβιο);
Το σίγουρο είναι ότι ένα πραγματικά άρρωστο παιδί δεν μπορεί να προσποιηθεί συμπτώματα όπως ο πυρετός, ο εμετός και η διάρροια. Επομένως, «αν υπάρχουν προφανή συμπτώματα που δεν μπορείτε να αγνοήσετε, όπως συνάχι, βήχας ή πυρετός, δεν πρέπει να στείλετε το παιδί σας σχολείο», σχολιάζει η dr Tanya Altmann, παιδίατρος και συγγραφέας του βιβλίου «Baby and Toddler Basics» (Τα βασικά για τα μωρά και τα νήπια).
Κάποιες φορές όμως, όταν ένα παιδί λέει, απλά, ότι δεν αισθάνεται καλά, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα: Το στέλνετε στο σχολείο, με τον κίνδυνο να σας πάρει η δασκάλα τηλέφωνο και να σας πει ότι είναι αδιάθετο; Δεν είναι εύκολο να βεβαιωθείτε, για παράδειγμα, ότι το παιδί δεν πονάει όντως στην κοιλιά του, όπως ισχυρίζεται. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να παρατηρήσετε τη συμπεριφορά του, εξηγεί η dr Altmann.
«Ενώ το παιδί είναι ξαπλωμένο στο κρεβάτι, πιέστε το γύρω από το στομάχι και ελέγξτε αν πονάει κάπου. Ζητήστε του να κάνει ένα επιτόπιο άλμα. Ρωτήστε το αν θέλει για πρωινό το αγαπημένο του φαγητό», συνιστά η dr Altmann και προσθέτει: «Αν δεν έχει όρεξη για το αγαπημένο του πρωινό, δεν μπορεί να κάνει ένα άλμα ή πονάει με την πίεση, είναι μια ένδειξη ότι όντως έχει αρρωστήσει και δεν ψάχνει μια πρόφαση για να μην πάει στο σχολείο».
Επιπλέον, κατά την ανάρρωση στο σπίτι είναι σημαντικό να τεθούν κάποιοι κανόνες, που θα κάνουν την ανάρρωση ταχύτερη, αν η ασθένεια είναι πραγματική, ή την κοπάνα λιγότερο δελεαστική, αν δεν υφίσταται ασθένεια. Για παράδειγμα, το διαιτολόγιο του παιδιού πρέπει να περιοριστεί αποκλειστικά σε υγιεινές και ελαφριές τροφές, δεν πρέπει να του επιτρέπεται να εμπλέκεται σε εξωσχολικές δραστηριότητες που θα το κουράσουν και είναι σημαντικό να παραμείνει όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες στο κρεβάτι.
Μπορείτε, επίσης, να πείτε στο παιδί ότι θα χρειαστεί να το δει παιδίατρος ή να πάτε για εξετάσεις στο νοσοκομείο: Αν προσποιείται ασθένεια, αυτή η σκέψη και μόνο μπορεί να το θεραπεύσει… ως διά μαγείας.
Ωστόσο, η συστηματική επίκληση μιας φανταστικής ασθένειας από το παιδί μας, στην προσπάθειά του να αποφύγει το σχολείο, πρέπει να μας θορυβήσει για άλλους λόγους: Μήπως δεν θέλει, απλά, να κάνει κοπάνα για να παίξει ηλεκτρονικά στο σπίτι, αλλά το σχολείο το στρεσάρει έντονα, για κάποιο λόγο; «Θα μπορούσε για παράδειγμα να δέχεται bullying, να έχει τσακωθεί με την παρέα του ή να κουράζεται υπερβολικά από τα μαθήματά του», εξηγεί η παραπάνω ειδικός.
Και τι γίνεται με ένα παιδί που προσποιείται τραυματισμό; Για να ελέγξουμε τον ισχυρισμό του μπορούμε να του ζητήσουμε να σταθεί εναλλάξ σε κάθε πόδι ή να περπατήσει στο δωμάτιο. Μπορούμε επίσης να παρατηρήσουμε πώς συμπεριφέρεται σε ένα παιδικό πάρτι ή όταν κάνει τραμπολίνο: αν ο τραυματισμός είναι προσποιητός, όταν ασχολείται με δραστηριότητες που αγαπά θα το δείτε ξαφνικά να «θεραπεύεται». Διαφορετικά, καλό είναι να συμβουλευτείτε ειδικό.
Στους προσποιητούς τραυματισμούς, εξετάστε και μια άλλη πιθανότητα: Ίσως το παιδί δεν προσπαθεί να αποφύγει το σχολείο αλλά κάποιο άθλημα. Μπορεί, παραδείγματος χάρη, να έχει απογοητευτεί από τις επιδόσεις του ή να μην είναι και τόσο αθλητικός τύπος: να προτιμά π.χ. να ακούει μουσική ή να ασχολείται με τον υπολογιστή του παρά να παίζει ποδόσφαιρο.
Σε κάθε περίπτωση φυσικά, αν συνεχίζει να σας παραπονιέται για μια ενόχληση, μη σπεύσετε να βγάλετε το συμπέρασμα ότι σας λέει ψέματα αλλά απευθυνθείτε στον παιδίατρο ή σε ορθοπεδικό.