Πόσες φορές έχουμε νιώσει όλοι μας ότι το άγχος, η σωματική και ψυχική κούραση μας καταβάλλουν, ότι έχουμε μειωμένη λειτουργικότητα και χαμηλά επίπεδα ενεργητικότητας, με αποτέλεσμα να δυσκολευόμαστε να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας;
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι ένα αρκετά συχνό φαινόμενο της σύγχρονης εποχής, μία περίπλοκη διαταραχή με κυριότερο σύμπτωμα το επίμονο αίσθημα συνεχούς κόπωσης και εξάντλησης, σωματικής και πνευματικής, δεν υποχωρεί με ξεκούραση.
Άλλα βασικά του συμπτώματα είναι:
- διαταραχή ύπνου, μη αναζωογονητικός ύπνος
- αδιαθεσία μετά την άσκηση
- μυϊκός πόνος ή/και αδυναμία ή πόνος στις αρθρώσεις
- πονοκέφαλος, κακή συγκέντρωση ή κακή μνήμη
- πονόλαιμος ή συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη
- αίσθημα αδιαθεσίας (ναυτία)
- συμπτώματα σύνδρομου ευερέθιστου εντέρου, όπως μετεωρισμός, πόνος στο στομάχι, διάρροια και δυσκοιλιότητα
- δυσανεξία ή ευαισθησία στο αλκοόλ, την καφεΐνη, ορισμένα τρόφιμα ή φάρμακα
Μελέτες έχουν δείξει ότι κόπωση μπορεί να νιώθει μέχρι και το 8% του γενικού πληθυσμού. Παρουσιάζεται τόσο στους ενήλικες -κυρίως σε όσους εργάζονται πολλές ώρες, σε συνθήκες ψυχικής και σωματικής πίεσης- όσο και τα παιδιά, προκαλώντας συχνά σοβαρό με επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής όσων το βιώνουν.
Τα αίτια που το προκαλούν παραμένουν ακόμη ασαφή. Φαίνεται, όμως, ότι σχετίζεται με χρόνια οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα, υπερβολική εργασία, κακή διατροφή, άγχος, έλλειψη σωματικής άσκησης, διαταραχές ύπνου, κατάχρηση αλκοόλ ή εξαρτησιογόνων ουσιών, κάπνισμα, ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας ή διαβίωσης.
Σύμφωνα με έρευνες, το ένα τρίτο των περιστατικών αποδίδεται σε κάποια νόσο σε εξέλιξη (γρίπη, ίωση, διαβήτης, ηπατίτιδα, καρκίνος), ενώ αλλεργίες, διαβήτης, μολύνσεις του ουροποιητικού, έλκος, διαταραχές του θυρεοειδούς και ορισμένα φάρμακα, μπορούν επίσης, να προκαλέσουν κούραση και εξάντληση.
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης δεν έχει κατανοηθεί πλήρως και δεν υπάρχει συγκεκριμένο διαγνωστικό τεστ. Ωστόσο, κάθε άνθρωπος που παραπονείται για κούραση μπορεί να εννοεί κάτι διαφορετικό, όπως:
- Δυσκολία ή αδυναμία έναρξης κάποιας δραστηριότητας.
- Μειωμένη δυνατότητα για διατήρηση της δραστηριότητας.
- Διαταραχές συγκέντρωσης και μνήμης ή συναισθηματική αστάθεια (πνευματική κόπωση).
- Υπνηλία.
- Συνδυασμό των παραπάνω.
Ανάλογα με τη διάρκειά της, η κόπωση χαρακτηρίζεται ως οξεία (διάρκεια ως ένα μήνα), υποξεία (διάρκεια ένα-έξι μήνες), χρόνια (διάρκεια άνω των έξι μηνών).
Η διάγνωση βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό, την αντικειμενική εξέταση και τις εργαστηριακές εξετάσεις. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της πρώτης αξιολόγησης ίσως είναι απαραίτητο να γίνουν πιο εξειδικευμένες εξετάσεις και νευρολογική εκτίμηση.
Είναι πολύ σημαντικό να γίνει έγκαιρα σαφής διάγνωση ώστε να βρεθεί η εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση για κάθε πάσχοντα. Η θεραπευτική αντιμετώπιση πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με την περίσταση και να αποσκοπεί στη σταδιακή αποκατάσταση του ατόμου σε ένα συνεπές μοντέλο δραστηριότητας – ανάπαυσης. Πρωταρχικός στόχος είναι η αλλαγή των συνηθειών και του τρόπου ζωής που μπορεί να ευθύνονται για τα συμπτώματα.
Tip
Μία ισορροπημένη διατροφή προάγει γενικότερα την καλή υγεία και διάθεση. Αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει:
- Τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών ημερησίως.
- Δημητριακά ολικής άλεσης (ρύζι, ζυμαρικά, ψωμί, κ.λπ.), που παρέχουν ίνες και ενέργεια.
- Όσπρια, ψάρι, κρέας, αυγά, που αποτελούν καλές πηγές πρωτεΐνης.
- Γαλακτοκομικά (γιαούρτι, τυρί χαμηλών λιπαρών, κ.λπ.), για την απαραίτητη πρόσληψη ασβεστίου.
- Τουλάχιστον 8 ποτήρια νερό την ημέρα.