Αν έστω και ένα παιδί σε κάποια άκρη του κόσμου πεθαίνει από την πείνα ή τον πόλεμο τότε ο πολιτισμός μας έχει αποτύχει οικτρά.
– Ν.Καζαντζάκης
Πρόσφατα, σε μια συνέντευξη της η Abir Al-Sahlani, δήλωσε πως τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν χρώμα δέρματος. Όσο πιο σκούρος είσαι, τόσο λιγότερα ανθρώπινα δικαιώματα έχεις, και δεν έχει άδικο.
Εν έτει 2024, διδάσκουμε στα παιδιά τις συμμετοχές της χώρας μας στους πολέμους (πόλεμος του 1821, Α’ και Β’ Παγκόσμιος πόλεμος) και την ίδια στιγμή που γράφουμε αντιπολεμικά ποιήματα στον πίνακα της τάξης και στολίζουμε τους τοίχους με περιστέρια φτιαγμένα από χαρτί, σε ένα παράλληλο σύμπαν, σε μία άλλη χώρα, κάποια άλλα παιδιά, ξεχασμένα από Θεό και ανθρώπους, παλεύουν για τη ζωή τους. Εκεί αφαιρείται αυθαίρετα το δικαίωμα στη ζωγραφιά, στο χαμόγελο.
Σήμερα, με τον πόλεμο που κήρυξε το Ισραήλ στην Παλαιστίνη, έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 18.000 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι και το 80% των νεκρών προέρχεται από ευάλωτους πληθυσμούς, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, γυναικών και ηλικιωμένων.
Ενώ όλος ο κόσμος είναι κολλημένος στις οθόνες, διαβάζοντας αχρείαστες ειδήσεις, σκρολάροντας στα social media, χιλιάδες παιδιά, από την άλλη πλευρά της γης, την ξεχασμένη, πεινούν, φοβούνται, χάνουν τη ζωή τους. Ειδήσεις που αφορούν τον πόνο του πολέμου, δεν ηχούν στα αυτιά των ανθρώπων, δεν αφυπνίζουν συνειδήσεις.
Ας δούμε όμως εκτενέστερα πως ένας πόλεμος αμαυρώνει την παιδική ψυχή…
Οι αθώες και ευάλωτες παιδικές ψυχές πέραν του ότι καλούνται να υπερασπιστούν τη ζωή τους, πολλές φορές αναγκάζονται να χωριστούν από την οικογένεια τους και αργότερα να ακολουθήσουν τον δρόμο της προσφυγιάς, χωρίς κάποια συνοδεία. Σίγουρα σε αρκετές χώρες, εκ των οποίων και η δική μας, η προσφυγιά συνεπάγεται με δίνη, ακόμη και με θάνατο.
Παράλληλα, ο πόλεμος γεμίζει τις σκέψεις ενός παιδιού με φόβο, ανησυχία, αβεβαιότητα για το μέλλον. Σκέψεις που μπορούν να μείνουν ανεξίτηλες και να οδηγήσουν, ενδεχομένως, σε μετατραυματικό στρες και άλλες σοβαρές ψυχικές ασθένειες.
Ο άμαχος πληθυσμός πάντα θα είναι ο εύκολος στόχος για τους ολιγάρχες που ολοένα και πασχίζουν να τρώγονται μεταξύ τους για εθνικά και οικονομικά συμφέροντα.
Οι παιδικές ψυχές όμως είναι αναγκασμένες να ζουν τη φρίκη του πολέμου και να τη βιώνουν ξανά και ξανά μέσα από τα βαθιά τους τραύματα. Τα ανθρώπινα αυτά πλάσματα δεν είχαν την ευκαιρία να μεγαλώσουν… ή πιο σωστά… μεγάλωσαν απότομα μέσα σε μια νύχτα από τους ήχους κάποιων βομβαρδισμών.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε έναν πόλεμο;
Σίγουρα, δεν αρκεί απλώς να δηλώνουμε εθελοντές ειρήνης. Ειρηνισμός δεν είναι μόνο να επικαλούμαστε την ειρήνη, να προσευχόμαστε για αυτήν, να προστρέχουμε διακινδυνεύοντας τη ζωή μας για να προσφέρουμε ανθρωπιστική βοήθεια στους τόπους όπου μαίνεται ο πόλεμος. Αυτός είναι ο ηθικοθρησκευτικός ειρηνισμός, όπως διατυπώνει ορθά ο φιλόσοφος Νορμπέρτο Μπόμπιο*.
Σκοπός είναι να αντιτάσσουμε την απόλυτη μη βία σε κάθε μορφή βίας. “Καλύτερα να πεθάνουμε όπως ο Άβελ παρά να ζούμε όπως ο Κάιν’’.
* Ο Νορμπέρτο Μπόμπιο ήταν ο σημαντικότερος Ιταλός φιλόσοφος του δικαίου και της πολιτικής στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.
Μαριάννα Μιστιλόγλου
Αρθρογράφος
Κοινωνιολόγος, Εκπαιδευτικός
Διαβάστε περισσότερα για τη Μαριάννα Μιστιλόγλου εδώ.