ΣΩΜΑ & ΥΓΕΙΑ

Κορινθιακή σταφίδα

Η Κορινθιακή σταφίδα προέρχεται από την ξήρανση των καρπών της αμπέλου του γένους Vitis vinifera. Η καλλιέργειά του έχει τις ρίζες της από την Ομηρική κιόλας εποχή ενώ μπορεί κάποιος να βρει αναφορές για το εμπόριο Κορινθιακής σταφίδας αν ανατρέξει στον 12ο αιώνα. Η Κορινθιακή σταφίδα του εν λόγω γένους αποτελεί το 8-10% της συνολικής παραγωγής και παράγεται σχεδόν αποκλειστικά στη νότια Ελλάδα. Στην ξένη βιβλιογραφία αναφέρονται ως “black to blue berries” και διακρίνονται σε δύο κατηγορίες. 

Στην πρώτη κατηγορία υπάγεται η Κορινθιακή σταφίδα που παράγεται στη Δυτική Πελοπόννησο και σε δύο νησιά του Ιονίου, τη Ζάκυνθο και την Κεφαλονιά και στη δεύτερη κατηγορία, η σταφίδα που παράγεται στη Βόρεια Πελοπόννησο. Αναφορικά με της Βόρειας Πελοποννήσου, εδώ ανήκει η Κορινθιακή σταφίδα Βοστίτσα που κατέχει πιστοποίηση ΠΟΠ προϊόντος και είναι γνωστή για την υψηλή ποιότητα και την πλούσια θρεπτική της αξία.  

Όσον αφορά τον τρόπο παραγωγής αξίζει να επισημανθεί ότι η αποξήρανση του καρπού γίνεται με φυσικό τρόπο στον ήλιο. Για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν υψηλής ποιότητας χρήζει αναγκαιότητας να πληροί όλα εκείνα τα κριτήρια τα οποία σχετίζονται με τις γεωργικές πρακτικές που χρησιμοποιούνται, την ποιοτική εμφάνιση και τα άριστα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά. Η Κορινθιακή σταφίδα Βοστίτσα αποτελεί βιολογικό προϊόν από εγκεκριμένους οργανισμούς πιστοποίησης Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας βάσει των προτύπων της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας, έτσι ώστε να τηρούνται όλα τα προαπαιτούμενα που σχετίζονται με την ασφάλεια του τροφίμου, του καταναλωτή, του περιβάλλοντος και τη διαχείριση της ποιότητας του προϊόντος. Οι ορθές γεωργικές πρακτικές έχουν ως απώτερο σκοπό την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων με γνώμονα την ασφάλεια της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής, και έπειτα την εξασφάλιση της ασφάλειας της ανθρώπινης υγείας από τη στιγμή που το προϊόν θα τοποθετηθεί στα ράφια των καταναλωτών. 

Πηγή εικόνας: https://www.olivemagazine.gr/

Ποια είναι όμως η περιεκτικότητα της Κορινθιακής σταφίδας σε μακροθρεπτικά συστατικά;

Σύμφωνα με δεδομένα από μετρήσεις στις καλλιεργητικές σοδειές από το 2013 έως και το 2015 φάνηκε ότι η Κορινθιακή σταφίδα είναι φτωχή σε λιπαρά, σε ποσοστό της τάξης του 0.4% ενώ χαμηλή είναι και η περιεκτικότητα της σε πρωτεΐνη σε ποσοστό μεταξύ 2-2.6%. Αυτό που την χαρακτηρίζει ωστόσο είναι η υψηλή περιεκτικότητα της σε σάκχαρα αποτελώντας μια σημαντική πηγή ενέργειας. Σύμφωνα με τα δεδομένα η Κορινθιακή σταφίδα αποτελείται από φρουκτόζη και γλυκόζη σε μεγαλύτερο ποσοστό, της τάξης του 30-34% και έπειτα από σουκρόζη και μαλτόζη σε πολύ χαμηλές ποσότητες. Αυτό που είναι πολύ ενδιαφέρον είναι ότι η αναλογία των σακχάρων μπορεί να ποικίλει. Σε δεδομένα του 2015, λόγου χάρη η μαλτόζη υπήρξε σε μεγαλύτερο ποσοστό έναντι των υπόλοιπων σακχάρων που αναφέρθηκαν. Η ποικιλομορφία στις αναλογίες αυτές επηρεάζεται κυρίως από περιβαλλοντικές παραμέτρους όπως το κλίμα, η ηλιακή έκθεση, η διαθεσιμότητα του νερού.  Η Κορινθιακή σταφίδα περιέχει επίσης βιταμίνες Α, Β6, Β12, C, E, Νιασίνη και φυλλικό οξύ, είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία όπως κάλιο, μαγνήσιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, ασβέστιο και φωσφόρο ενώ η περιεκτικότητα της σε διαιτητικές ίνες ανέρχεται στο 6.7%.

Ποια είναι όμως τα οφέλη της Κορινθιακής σταφίδας στην υγεία;

Η σπουδαιότητά της έγκειται στο γεγονός ότι περιέχει φαινολικές ενώσεις. Φαινολικές ενώσεις υπάρχουν τόσο στα φύλλα και τους μίσχους της αμπέλου όσο και στον καρπό. Πιο συγκεκριμένα τέτοιες ενώσεις μπορούν να βρεθούν τόσο στη σάρκα και τη φλούδα όσο και στον πυρήνα, κοινώς το κουκούτσι. Οι φαινολικές ενώσεις ανήκουν σε διάφορες ομάδες, κάποιες από τις οποίες είναι οι ανθοκυανίνες, τα υδρόξυκινναμικά, τα φλαβονοειδή και τα στιλβένια στα οποία ανήκει η ρεσβεραστρόλη, ουσία η οποία απαντάται σχεδόν αποκλειστικά στους καρπούς του γένους Vitis Vinifera. 

Πολλές επιδημιολογικές μελέτες τόσο για τη ρεσβεραστρόλη όσο και για τα υπόλοιπα φαινολικά παράγωγα έχουν αποδείξει την αντικαρκινική τους δράση έναντι του καρκίνου στο κόλον, του καρκίνου του μαστού και του προστάτη. Πιο συγκεκριμένα προλαμβάνουν την δημιουργία νεοπλασμάτων, αλλά βοηθούν και στη μείωση της μετάστασης του καρκίνου. Είναι αντιοξειδωτικά, αντιφλεγμονώδη, αλλά και καρδιοπροστατευτικά μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου, αθηροσκλήρωσης αλλά και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων. 

Πώς μπορούμε όμως να εισάγουμε τον συγκεκριμένο διατροφικό θησαυρό στο καθημερινό μας διαιτολόγιο;

Αυτό που είναι πραγματικά εκπληκτικό με την Κορινθιακή σταφίδα είναι ότι η γεύση της μπορεί να προσαρμοστεί και να ταιριάξει άψογα σε κάθε γεύμα της ημέρας είτε αυτό αποτελεί ένα αλμυρό πιάτο είτε ένα επιδόρπιο. Ενδεικτικά μπορεί να καταναλωθεί: 

  • ως σνακ κατά τη διάρκεια της ημερας,

  • ως σνακ που μπορεί να καταναλωθεί κατά τη διάρκεια αγωνισμάτων-προπονήσεων παρατεταμένης διάρκειας,

  • σε επιδόρπια και φρουτοσαλάτες,

  • στη ζαχαροπλαστική σε κεικ και muffins,

  • σε πράσινες σαλάτες, 

  • με τυριά και αλλαντικά όπως προσούτο,

  • σε κυρίως γεύματα ως γέμιση (π.χ  παραδοσιακά γεμιστά Βορείου Ελλάδας),

  • με γιαούρτι μέλι και ξηρούς καρπούς.

Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται προϊόντα επάλειψης όπως μαρμελάδες ή πάστες  με κύριο συστατικό την κορινθιακή σταφίδα. Συγκεκριμένα η σταφιδόπαστα παρουσιάζει το πλεονέκτημα ότι παραμένει σταθερή και διατηρεί αναλλοίωτα την γεύση και το πλούσιο άρωμά της. Είναι πολύ σημαντικό να αναδεικνύουμε και να προωθούμε τέτοιου είδους προσπάθειες μέσα από τις οποίες προβάλλονται εκτός συνόρων τα ελληνικά μας προϊόντα. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ:

Chiou, A. et al. (2007) ‘Currants (vitis vinifera L.) content of simple phenolics and antioxidant activity’, Food Chemistry, 102(2), pp. 516–522. doi:10.1016/j.foodchem.2006.06.009.

Salehi, B. et al. (2019) ‘Plants of the genus vitis: Phenolic compounds, anticancer properties and clinical relevance’, Trends in Food Science & Technology, 91, pp. 362–379. doi:10.1016/j.tifs.2019.07.042.

Nikolidaki, E.K. et al. (2017) ‘Sun dried Corinthian currant (vitis vinifera L., var. APYRENA) simple sugar profile and macronutrient characterization’, Food Chemistry, 221, pp. 365–372. doi:10.1016/j.foodchem.2016.10.070.

Nikolidaki, E.K. et al. (2019) ‘Modeling the rheological properties of currant paste as a function of plasticizers concentration, storage temperature and time and process temperature’, Food Research International, 116, pp. 1357–1365. doi:10.1016/j.foodres.2018.10.025.

Αποξηραμένη Σταφίδα, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Available at: https://www.minagric.gr/for-farmer-2/crop-production/ampeli/1062-apojiramenistafida (Accessed: 20 October 2023).

Kορινθιακή Σταφίδα, Kορινθιακή Σταφίδα – Ένωση Συνεταιρισμών Παναιγιάλειος. Available at: https://www.pesunion.gr/proionta/korinthiakh-stafida (Accessed: 21 October 2023).



Ιάσονας Κακαγής
Αρθρογράφος
Επιστήμονας Τροφίμων, Φοιτητής Διαιτολογίας, Personal Trainer

Διαβάστε περισσότερα για τον Ιάσονα Κακαγή εδώ.