Ίσως ο όρος «doodling» είναι άγνωστος για μερικούς, ίσως κάποιοι τον έχουν ακουστά, όμως όλοι πάνω κάτω έστω και μια φορα στη ζωή μας το έχουμε δοκιμάσει. Το doodling δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από τα αφηρημένα σχήματα, που κάνουμε σε ένα χαρτί, όταν συνήθως κάνουμε και κάτι άλλο παράλληλα, όπως να μιλάμε στο τηλέφωνο. Είναι μια τεχνική, που χρησιμοποιείται κυρίως από παιδιά αλλά και μεγάλους και τα τελευταία χρόνια αρκετές ειδικότητες του κλάδου της Ψυχολογίας έχουν αναγνωρίσει πολλά πλεονεκτήματα της. Ας δούμε λοιπόν πώς μπορεί το doodling να μας βοηθήσει στην εκτέλεση καθημερινών διεργασιών, γιατί απ’οτι φαίνεται τα παιδιά έχουν πολλά να μας διδάξουν…
Τι είναι «doodling»;
Πριν διεισδύσουμε στα πλεονεκτήματα του doodling, καλό είναι να καταλάβουμε καλύτερα την διαδικασία αυτή. Το doodling δεν πρόκειται για οποιοδήποτε είδος ζωγραφικής. Διαφέρει από τα σκίτσα και τις εικόνες, τα οποία δημιουργούνται με ένα πλάνο, ένα συγκεκριμένο σκοπό και νόημα. Τα doodles είναι σχέδια, σχήματα, σημάδια, χρωματισμοί, αντικείμενα, άνθρωποι, διατυπωμένα σε ένα φύλλο χαρτιού χωρίς να συσχετίζονται μεταξύ τους, χωρίς δηλαδή η αναπαράστασή τους να έχει συγκεκριμένο σκοπό ή θέμα. Είναι κάτι που ο οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει αν διαθέτει ένα μολύβι κι ένα χαρτί και δεν απαιτείται κανένα ταλέντο, καθώς σημασία δεν έχει το αποτέλεσμα αλλά ο δημιουργικός και αφηρημένος χαρακτήρας της πρακτικής αυτής καθεαυτής.
Γιατί να κάνω «doodling»;
Τα κύρια οφέλη του doodling είναι τα εξής:
-
Χαλάρωση από το στρες
-
Έξαψη της φαντασίας και δημιουργικού τρόπου επίλυσης προβλημάτων
-
Διευκόλυνση μάθησης
-
Βελτίωση ικανότητας ανάκλησης πληροφοριών
-
Συγκέντρωση
-
Ανακάλυψη καλλιτεχνικών κλίσεων
-
Έκφραση και επικοινωνία
Αν αισθάνεσαι οτι το μυαλό σου έχει υπερφορτωθεί και εχεις πάθει «burnout» ή έχεις αγχωθεί για ένα επικείμενο συμβάν, το doodling είναι μια εύκολη, γρήγορη και αποτελεσματική λύση για να χαλαρώσεις και να επανέλθεις στη πραγματικότητα. Κατά τη διάρκεια του doodling το μυαλό εισέρχεται σε μια κατάσταση ροής. όπου οι προβληματισμοί αντικαθίστανται από μια αίσθηση ηρεμίας και βαθιάς συγκέντρωσης. Η ρυθμική κίνηση του στυλό παρέχει μια καταπραϋντική αισθητηριακή εμπειρία, προωθώντας την προσοχή και τη γείωση στην παρούσα στιγμή.
Το doodling είναι επίσης μια πύλη προς τη δημιουργικότητα και τη φαντασία. Μπορεί να ξεκλειδώσει πιο δημιουργικούς τρόπους επίλυσης προβλημάτων, λιγότερο κοινότοπους καθώς και να δώσει έμπνευση σε άτομα με «δημιουργικό μπλοκ». Δίνει επίσης την ευκαιρία στα άτομα να εκφραστούν αυθεντικά μέσα από τα σχέδια τους, αντικατοπτρίζοντας τον χαρακτήρα τους και την εκάστοτε συναισθηματική τους κατάσταση αλλά και να πάψουν να ασκούν αυτοκριτική, αποδεχόμενοι τα «ψεγάδια» του σχεδίου τους.
Ένα μεγάλο πλεονέκτημα αυτής της πρακτικής είναι οτι βοηθάει σημαντικά στην συγκέντρωση και τη μνήμη. Δεν είναι τυχαίο οτι πολλές φορές βλέπουμε παιδιά, την ώρα του μαθήματος ή όταν διαβάζουν μόνα τους να «μουτζουρώνουν» στα τετράδιά τους. Αντίθετα με τη κυρίαρχη άποψη, το doodling βοηθάει στην απορρόφηση της γνώσης και την ικανότητα ανάκλησης πληροφοριών, καθώς διεγείρει τα κέντρα οπτικής επεξεργασίας του εγκεφάλου, τα οποία είναι υπεύθυνα για τη διατήρηση και ανάκληση πληροφοριών. Συνδυάζοντας λέξεις, σχήματα και εικόνες δημιουργεί μια πολυαισθητηριακή αντίληψη, που εμβαθύνει τη σύνδεσή μας με τα περιβάλλοντα ερεθίσματα. Χρησιμεύει παράλληλα και ως μνημονικό μέσο, αποτυπώνοντας πληροφορίες στον εγκέφαλό μας, ενισχύοντας έτσι την ικανότητά μας να τις ανακαλέσουμε αργότερα.
Έχει παρατηρηθεί, οτι το doodling είναι ιδιαίτερα συχνό σε παιδιά με ΔΕΠ-Υ( Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας), για τον απλούστατο λόγο οτι αυτά τα παιδιά βαριούνται πιο εύκολα. Ως γνωστόν, όταν τα παιδιά βαριούνται , ο αγώνας τους να συγκεντρωθούν γίνεται πιο δύσκολος. Η Dr. Sydney Zentall ανακάλυψε, οτι, όταν παιδιά με ΔΕΠΥ εκτελούν μια «άσκοπη» εργασία και παράλληλα μια κύρια εργασία, η επίδοσή τους στην κύρια εργασία βελτιωνόταν σημαντικά. Φαίνεται λοιπόν οτι το doodling μπορεί να βοηθήσει σημαντικά, άτομα με δυσκολία στη συγκέντρωση και στη μνήμη.
Μέσω του doodling δίνεται στα παιδιά μια ευκαιρία για αυτοέκφραση και επικοινωνία σκέψεων, αντιλήψεων και συναισθημάτων. Μέσα από σχήματα, χρώματα και αντικείμενα εκφράζουν το τρόπο που αντιλαμβάνονται τον κόσμο καθώς και τη συναισθηματική τους κατάσταση, όπως ανησυχία, άγχος, χαρά, μελαγχολία κλπ. Ακόμα όμως και για έναν ενήλικα μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο εργαλείο αν δυσκολεύεται να εκφραστεί λεκτικά και να κατανοήσει ποιος είναι και τι νιώθει για μια συνθήκη.
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε οτι το doodling μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα εποικοδομητικό για μικρούς και μεγάλους καθώς απαλύνει το στρες, εντείνει την εστίαση, τη συγκέντρωση και διευκολύνει τη διαδικασία ανάκλησης πληροφοριών καθως επίσης μας βοηθά να ξεφεύγουμε από περιοριστικά καλούπια σκέψης, εξάπτοντας τη φαντασία μας. Είναι μια ξεχωριστή ευκαιρία δημιουργικής αυτοέκφρασης, αυτοανακάλυψης ακόμα και ξεδίπλωσης κρυφών ταλέντων, που θα βοηθήσουν τα παιδιά να εντοπίσουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους αλλά και εμάς στο να καταλάβουμε μέσα από ποιο πρίσμα αντιλαμβάνονται τον κόσμο. Μπορεί επίσης να γίνει μια ενδιαφέρουσα ασχολία μεταξύ παιδιών-γονέων, που θα τους φέρει πιο κοντά συναισθηματικά. Πιάστε λοιπόν ένα χαρτί κι ένα στυλό και… απολάυστε τη διαδικασία!
Βιβλιογραφία – Πηγές:
Τι στο καλό είναι το doodling, SketchAcademy, https://sketchacademy.com/what-the-heck-is-doodling/
Τι είναι το doodling και πώς επιδρά στον εγκεφαλό μας;, Prefer, https://www.prefer.gr/
Πώς το doodling βοηθά παιδιά με ΔΕΠ-Υ να εστιάσουν, Childit.gr, https://childit.gr/
Σκιαγράφηση: Ποια είναι τα οφέλη του doodling σε παιδιά και μεγάλους; Στέλλα Στρούβαλη, HealthWeb https://www.healthweb.gr/nea-ygeias/psyxiki-ygeia/skiagrafisi-poia-einai-ta-ofeli-tou-doodling-se-paidia-kai-megalous
Δώρα Παπαναστασίου
Αρθρογράφος
Φοιτήτρια Ψυχολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο)
Διαβάστε περισσότερα για τη Δώρα Παπαναστασίου εδώ.