Όταν το παιδί είναι πολύ μικρό, τα «μη» και τα «όχι» που θα του πεις είναι απλά και ξεκάθαρα. Ξέρεις, για παράδειγμα, ότι θα του απαγορεύσεις να βάλει το χέρι στην πρίζα χωρίς δεύτερες σκέψεις. Εκείνο με τη σειρά του, αργά ή γρήγορα, θα σε υπακούσει. Όσο μεγαλώνει, όμως, τα εξωτερικά ερεθίσματα παίζουν σημαντικότερο ρόλο από τις νουθεσίες της μαμάς και του μπαμπά, ενώ οι διεκδικήσεις του είναι πιο σύνθετες από το δάχτυλο στην πρίζα.
Όταν μπήκε στη ζωή μας το Squid Game
Οι απειλές που καραδοκούν δεν είναι πάντα ξεκάθαρες και συχνά το «όχι» δεν είναι αρκετό για να προστατεύσεις ένα παιδί που ζητάει απεγνωσμένα να είναι ανεξάρτητο και να κάνει ό,τι και οι φίλοι του. Αυτό είναι ένα μάθημα που πήρα με τον δύσκολο τρόπο, όταν η κόρη μου μπήγε στο γυμνάσιο και άρχισε να έχει «παράλογες» απαιτήσεις προκειμένου να ταιριάξει με τους συμμαθητές της.
Στην αρχή ζήτησε Tik Tok, μετά Instagram, μετά να δει Bachelor, μετά να κάνει τρύπα στο φρύδι ή να πάει σχολείο μακιγιαρισμένη. Τα χτυπήματα ήταν απανωτά και τα «όχι» μου διαδοχικά μέχρι που την εξαγρίωσα. Η ζωή είναι γεμάτη συμβιβασμούς κι εγώ το είχα -προς στιγμήν- ξεχάσει. Κάπου εκεί, μπήκε στη ζωή μας η κορεάτικη σειρά Squid Game.
H απαγόρευση δεν ήταν λύση και το ήξερα
«Μαμά να το δω; Σε παρακαλώ! Το έχουν δει όλοι!» μου είπε εκλιπαρώντας με. Να σημειώσω εδώ ότι η κόρη μου μόλις έκλεισε τα 13, ενώ η σειρά απευθύνεται σε θεατές άνω των 16 ετών. Ωστόσο, ήξερα πως δεν είχα περιθώριο για άλλο «όχι». Τα είχα εξαντλήσει όλα. Η επιθυμία της να είναι μέλος μιας παρέας με κοινά ενδιαφέροντα είναι πολύ σημαντική. Όλοι έχουμε περάσει απ’ αυτή την ηλικία και το ξέρουμε.
Έπρεπε, λοιπόν, να βρω τρόπο να την προστατέψω χωρίς να την αφήσω για άλλη μια φορά «στην απ’ έξω». Επίσης, συνειδητοποίησα πως αν συνεχίσω να της λέω «όχι» στα πάντα, στο τέλος θα σταματήσει να ζητάει την άδειά μου και θα τα κάνει όλα κρυφά. Έτσι, αποφάσισα να πω το μεγάλο «ναι», αλλά με προϋποθέσεις.
Το είδαμε παρέα…
Αφού είδα 2-3 επεισόδια μόνη μου για να καταλάβω περί τίνος πρόκειται, αποφασίσαμε πρώτον να τη δούμε μαζί (όπως και τόσες άλλες σειρές εξάλλου) και δεύτερον πως θα συζητάμε αυτά που βλέπουμε. Ευτυχώς το δέχτηκε αμέσως κι ένα Σάββατο βράδυ, αγκαλιά με ποπ κορν και πατατάκια, ξεκινήσαμε το πρώτο επεισόδιο.
Η σειρά είναι όντως σκληρή και βίαιη και δεν μου έκανε εντύπωση όταν άκουσα να την αποκαλούν «διεστραμμένη». Παράλληλα, όμως, είναι καθηλωτική με αριστουργηματική σκηνοθεσία.
…σχολιάζοντας και συζητώντας
Καθώς προχωρούσαν τα επεισόδια, προέκυψαν πολλά θέματα που η κόρη μου θέλησε να συζητήσουμε. Προς μεγάλη μου έκπληξη, όμως, δεν αφορούσαν τη βία ή την προδοσία. Αυτά τα προσπέρασε πολύ γρήγορα και μάλιστα χωρίς να την σοκάρουν όπως περίμενα. Αντίθετα, εστίασε στη συμπεριφορά των πρωταγωνιστών, ξεχώρισε τους αγαπημένους της ήρωες, προβληματίστηκε για κοινωνικά θέματα και μας δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσουμε για την απληστία, την εξαθλίωση, τον ρατσισμό και τη φιλία.
Όπως και να’ χει, πάντως, κάναμε ξεκάθαρο πως αυτά γίνονται μόνο στην μικρή και την μεγάλη οθόνη και όχι στην πραγματική ζωή!
Πρέπει να δουν τη σειρά τα παιδιά;
Ακόμα και τώρα δεν ξέρω αν έκανα καλά που την άφησα να δει το Squid Game. Οι προειδοποιήσεις εκπαιδευτικών και παιδοψυχολόγων παγκοσμίως είναι τόσες πολλές που αναρωτιέμαι αν της προκάλεσε κάποιο μεγάλο κακό χωρίς να το καταλάβω. Επιπλέον, αν με ρωτήσει κάποιος αν πρέπει να το δει το έφηβο παιδί του, πιθανότατα να απαντήσω «όχι» – ή τουλάχιστον, «όχι μόνο του και με δική σου ευθύνη!». Ωστόσο, δεν το μετάνιωσα.
Καταρχάς ένιωσε ότι την εμπιστεύομαι, ήρθαμε πιο κοντά και δήλωσε με καμάρι στους φίλους της ότι την είδε κι εκείνη. Περάσαμε μέρες συζητώντας διάφορες περίεργες λεπτομέρειες για τη σειρά και τους συντελεστές της, τις εναλλακτικές συμπεριφορές των πρωταγωνιστών ή τι θα κάναμε αν βρισκόμασταν εμείς στη θέση τους.
Μερικές φορές η δαιμονοποίηση είναι χειρότερη
Όταν είσαι γονιός φοβάσαι συνέχεια για τα πάντα, καταλήγοντας πολλές φορές να δαιμονοποιείς τραγούδια, ταινίες, σειρές και παιχνίδια ανησυχώντας για την επιρροή που θα έχουν στο παιδί σου.
Η μικρή μου εμπειρία ως μαμά, όμως, με έκανε να καταλάβω πως ο φόβος και η δαιμονοποίηση ίσως βλάπτουν τα παιδιά μας περισσότερο από τα ίδια τα τραγούδια, τις ταινίες ή τις σειρές. Όταν τους απαγορεύεις κάτι, το θεοποιούν και «πέφτουν με τα μούτρα». Όταν το επιτρέπεις με μέτρο και προϋποθέσεις, το δοκιμάζουν με σχετική ασφάλεια κι έπειτα το προσπερνούν.
Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι να ξέρουν πως ακόμα κι αν κάνουν κάτι που απαγορεύεται ή κάτι που τα έβλαψε και τα πλήγωσε, η μαμά και ο μπαμπάς θα είναι δίπλα τους χωρίς επικριτική διάθεση για να τα ακούσουν, να τα βοηθήσουν και τους σταθούν.