Ως γονείς, έχουμε συχνά τη εντύπωση ότι για να μάθει ένα παιδί κάτι αρκεί να του το πούμε εμείς και μάλιστα επανειλημμένως, ώστε να το εμπεδώσει. Δυστυχώς, αν και θα ήταν καλά να λειτουργεί όλο αυτό στη εντέλεια, η αλήθεια είναι ότι ο τόνος της φωνής μας, η σοβαρότητα του βλέμματος και το κύρος που (νομίζουμε ότι) εκπέμπουμε δεν αρκούν πάντα για να περάσει το μήνυμά μας.
Ένα περιβάλλον για να ανθίσει
Για να ανθίσει ένα λουλούδι πρέπει το περιβάλλον του να ευνοεί αυτή την εξέλιξη από κάθε πλευρά. Αυτό ισχύει και για το παιδί – είναι κανόνας της φύσης – που για να «ανθίσει» χρειάζεται να το περιβάλλουμε με τρυφερότητα, στοργή και ενθάρρυνση, αλλά και όσο γίνεται περισσότερες ευκαιρίες να αλληλεπιδράσει και να δραστηριοποιηθεί. Να μάθει, δηλαδή, τον κόσμο «κάνοντας» και «βιώνοντας».
Αυτό, βέβαια, δεν μπορεί να συμβεί με εμάς να κρεμόμαστε διαρκώς πάνω απ’ το κεφάλι του, προσπαθώντας να προλάβουμε κάθε κακό ενδεχόμενο. Όχι, γιατί έτσι δεν αφήνουμε τα καλά ενδεχόμενα να εξελιχθούν οργανικά, ώστε να ωφελήσουν ουσιαστικά το παιδί. Δεν αφήνουμε να πλουτίσουν τις καλές εμπειρίες και να μπολιάσουν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά του με αυτοπεποίθηση και εμπειρική γνώση.
Ποτέ ταπείνωση για μια αποτυχία
Προφανώς, αφήνοντας ένα παιδί ελεύθερο να δοκιμάσει πράγματα που δεν έχει ξανακάνει και να ανταγωνιστεί με άλλα παιδιά στο πεδίο του παιχνιδιού ή της δημιουργικότητας, το αφήνουμε και ελεύθερο να… αποτύχει! Είναι απολύτως φυσιολογικό. Αυτό που δεν είναι φυσιολογικό, είναι να πονάει εμάς τους γονείς περισσότερο απ’ το ίδιο το παιδί, έτσι ώστε να οδηγούμαστε σε ταπεινωτικές συμπεριφορές που το πληγώνουν αντί να το κινητοποιήσουν.
Ερεθίσματα, ερεθίσματα, ερεθίσματα
Για να γίνουν όλα αυτά, όμως, πρέπει να έχουμε φροντίσει ώστε το παιδί να έχει όσο γίνεται περισσότερα ερεθίσματα από μικρό – να χαίρεται να δοκιμάζει και να εξερευνάει και όχι να φοβάται μην πάθει κάτι ή το μαλώσουμε. Ερεθίσματα για όλες τις αισθήσεις, αλλά και ερεθίσματα κοινωνικά, ανθρώπους που παίζουν μαζί του και του δίνουν την προσοχή τους, όχι από αγγαρεία, αλλά επειδή το χαίρονται και εκείνοι.
Παιχνίδι και κοινωνικοποίηση
Σε κάθε περίπτωση, δύο πράγματα δεν χορταίνει ποτέ ένα παιδί και είναι αυτά που μόνο oφέλη έχουν για την εξέλιξή του. Να παίζει συνεχώς, γιατί το παιχνίδι είναι ο καλύτερος τρόπος να μαθαίνει κανείς, και να μοιράζεται αυτές τις χαρούμενες και εποικοδομητικές στιγμές με τους συνομήλικούς του. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και η εξέλιξή του είναι συνυφασμένη με την συνύπαρξη και τη συνεργασία του με τους άλλους.